VII Festiwal Żywej Muzyki - WYNIKI KONKURSU

PROTOKÓŁ
z konkursu trwającego podczas
,,VII Festiwalu Żywej Muzyki na Strun Dwanaście i Trzy Smyki
grać jak Pogoda z Cebulą”
dofinansowanego ze środków Ministra
Kultury i Dziedzictwa Narodowego
odbywającego się w Kolbuszowej
w dniu 2 sierpnia 2020 roku

               W dniu 2 sierpnia 2020 roku na estradzie plenerowej przy Miejskim Domu Kultury w Kolbuszowej odbył się konkurs dla instrumentalistów i kapel ludowych trwający podczas ,,VII Festiwalu Żywej Muzyki na Strun Dwanaście i Trzy Smyki grać jak Pogoda z Cebulą”.

Organizatorem konkursu był Miejski Dom Kultury w Kolbuszowej, dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Występy konkursowe oceniało Jury w składzie:

- Przewodniczący prof. dr hab. Bożena Muszkalska – etnomuzykolog, Uniwersytet Wrocławski
- dr hab. Tomasz Nowak – etnomuzykolog, antropolog Tańca Uniwersytet Warszawski
- dr Mariusz Pucia – muzyk, muzykolog PAN Instytut Sztuki
- red Magdalena Tejchma – redaktor Radiowego Centrum Kultury Ludowej 
- mgr Jolanta Dragan – archeolog i etnograf, muzyk, muzeolog, kustosz Muzeum Kultury Ludowej
w Kolbuszowej
- mgr Maria Kula – etnolog, instruktor Wojewódzkiego Domu Kultury w Rzeszowie

Do konkursu na podstawie złożonych kart przyjęto siedemnastu instrumentalistów:

1. Barbara Sowa – skrzypce  
2. Adam Dragan – skrzypce
3. Aleksandra Katarzyna Cieślik – lira korbowa, skrzypce
4. Tadeusz Woś – klarnet B
5. Józef Śliwa – skrzypce
6. Marceli Grzegorzak – cymbały
7. Wiesław Malec – skrzypce  
8. Jakub Zastawny – skrzypce
9.Jerzy Wrona – klarnet C
10. Lidia Biały – skrzypce
11. Seweryn Kosiorowski – skrzypce
12. Jakub Czapla – cymbały rzeszowskie, skrzypce
13. Barbara Szalony – skrzypce
14. Kazimierz Marcinek – klarnet B, skrzypce
15. Zuzanna Walawender – skrzypce
16. Aleksandra Kuraś – skrzypce
17. Zdzisław Marczuk – skrzypce

Jury postanowiło przyznać następujące nagrody:

Sześć I nagród w kwocie 200 zł dla:
- Jakuba Czapli – cymbały

- Adama Dragana -  skrzypce

- Jerzego Wrony – klarnet

- Aleksandry Kuraś – skrzypce

- Lidii Biały – skrzypce

- Kazimierza Marcinka – skrzypce

Osiem II nagród w kwocie 150 zł dla:

- Aleksandry Cieślik – lira korbowa

- Józefa Śliwy – skrzypce

- Marcelego Grzegorzak – cymbały

- Seweryna Kosiorowskiego – skrzypce

- Wiesława Malca – skrzypce

- Zuzanny Walawender – skrzypce

- Kazimierza Marcinka – klarnet

- Jakuba Zastawnego – skrzypce

Pięć III nagród w kwocie 100 zł dla:

- Barbary Sowy – skrzypce

- Tadeusza Wosia – klarnet

- Aleksandry Cieślik -  skrzypce

- Jakuba Czapli – skrzypce

- Barbary Szalony – skrzypce

I nagrodę specjalną w kwocie 500 zł dla Zdzisława Marczuka 

Do konkursu na podstawie złożonych kart przyjęcia i załączonych nagrań muzycznych przyjęto dwanaście poniżej wymienionych kapel:

1. Kapela Ludowa ,,Iskierczanie” z Dębicy
2. KapelaTrzcinicoki
3. Kapela Nowińskiego z Majdanu
4. KapelaLudowa Widelanie
5. Kapela Mazurskie Muzykanty
6. Kapela Cmolaskie Chłopoki
7. Kapela Zastawnych
8. Kapela Jurka Wrony
9. Kapela Ludowa z Majdanu
10. Młodzieżowa Kapela Ludowa ,,Pogórzanie”
11. Kapela Łola
12. Kapela Młode Kurasie

Jury postanowiło przyznać następujące nagrody:
Trzy I nagrody w kwocie 500 zł dla:

- Kapeli Trzcinicoki z Trzcinicy

- Kapeli Cmolaskie Chłopoki
- Kapeli Jurka Wrony

Cztery II nagrody w kwocie 400 zł dla:

- Kapeli Iskierczanie z Dębicy

- Kapeli Zastawnych z Brzostka

- Kapeli z Majdanu

- Kapeli Młode Kurasie

Pięć III nagród w kwocie 300 zł dla:

- Kapeli Widelanie z Widełki

- Kapeli Mazurskie Muzykanty

- Kapeli Nowińskiego z Majdanu
- Młodzieżowej Kapeli Ludowej Pogórzanie

- Kapeli Łola

Komisja postanowiła desygnować do uczestnictwa w 54 Ogólnopolskim Festiwalu Kapel
i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą, który odbędzie się w dniach 28-29 sierpnia 2020 następujących wykonawców:
 

W kategorii solistów – instrumentalistów:

- Kazimierza Marcinka – skrzypce,

- Aleksandry Kuraś – skrzypce

W kategorii kapel:

- Kapela Trzcinicoki z Trzcinicy

- Kapelę Cmolaskie Chłopoki z Cmolasu

W kategorii Duży- Mały:

- Zuzannę Walawender i Lidię Biały

Ponadto Komisja postanowiła desygnować do uczestnictwa w 54 Sabałowych Bajaniach w Bukowinie Tatrzańskiej” które odbędą się 13-16 sierpnia 2020 roku następujących wykonawców:

- Seweryna Kosiorowskiego – skrzypce

- Marcelego Grzegorzaka – cymbały

Nagrody zostały ufundowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Po wysłuchaniu i obejrzeniu wszystkich konkursowych występów Komisja postanowiła sformułować kilka spostrzeżeń i sugestii skierowanych do wszystkich wykonawców.

• repertuar prezentowany przez kapele i solistów – instrumentalistów na festiwalowej scenie był na ogół dobrany bardzo starannie, aczkolwiek należy zwrócić szczególną uwagę na wykonywanie utworów stanowiących repertuar konkretnego regionu, bez niepotrzebnych zapożyczeń;
• na szczególne słowa uznania zasługuje bardzo dobre wykonawstwo poszczególnych utworów, które zaprezentowali uczestnicy festiwalu. Nawiązanie do autentycznych wzorców muzykowania, osadzonego w tradycji poszczególnych regionów etnograficznych prezentowanych na festiwalowej scenie jest jednym z nadrzędnych celów tejże imprezy, a było ono czytelne dla wszystkich znawców i miłośników muzyki tradycyjnej. Ta dbałość o autentyczny repertuar była widoczna, znacznie wyraźniej niż w latach ubiegłych. Większość muzykantów zaprezentowała unikalne umiejętności ludowej figuracji, poczucie rytmu i znakomite wyczucie stylistyki tradycyjnej muzyki i jej wykonawstwa. Niemniej jednak warto zwrócić uwagę na czystość intonacyjną, która niekiedy nieco szwankowała, szczególnie przy grze na skrzypcach, ale także na cymbałach czy klarnecie, oraz na drobne mankamenty techniki gry głównie na klarnecie, które należy poprawić.

Konieczne jest także zwrócenie szczególnej uwagi na właściwą grę na basach czy kontrabasie. W przeszłości, w kapelach ludowych, był to instrument rytmiczny a dopiero po pojawieniu się strun fabrycznych zaczął pełnić dodatkowo funkcję podstawy brzmienia harmonicznego kapeli. Nie jest on jednak i nigdy nie był instrumentem solowym w tradycyjnej kapeli, o czym warto pamiętać i nieco ograniczyć indywidualne popisy wykonawcze na tym instrumencie, które aczkolwiek bardzo ciekawe, to jednak nie mieszczą się w tradycyjnej roli basów/kontrabasu w ludowym muzykowaniu;

• warto zaznaczyć, że ogólny wyraz artystyczny oglądanych prezentacji festiwalowych jest bardzo dobry. Składa się na niego szereg elementów – wszystkie wyżej wymienione a także sama prezentacja wizualna na scenie. W większości występów dało się zauważyć naturalną spontaniczność i głębokie przeżywanie granej muzyki. Miało to wyraz np. w okrzykach muzykantów, pogwizdywaniu czy przytupach przy zakończeniach poszczególnych fraz.

Bardzo istotnym elementem takiej prezentacji jest strój, w jakim prezentowali się poszczególni wykonawcy. Powinien on nawiązywać do regionu, jakiego utwory były wykonywane na scenie festiwalowej lub być odświętną odzieżą wiejską. W większości prezentacji ten wymóg został spełniony aczkolwiek warto zwrócić uwagę, by spod chusty na głowie, zawiązanej na głowie kobiet-mężatek nie wystawały włosy. Konieczne jest także zwrócenie szczególnej uwagi na estetykę stroju. Grając utwory tradycyjne warto ubierać się w strój charakterystyczny dla konkretnego regionu, jakiego folklor muzyczny prezentuje wykonawca. Prezentacja tradycji muzycznych regionu jest najistotniejszym czynnikiem prezentacji na festiwalowej scenie ale identyfikacja wykonawców z regionem powinna być w miarę kompletna, czego najlepszą wizytówką jest strój, w jakim prezentują się wykonawcy. Przy czym ważne jest, by unikać niepotrzebnych, zbędnych i często niewłaściwych dodatków, np. bukietów kwiatów we włosach będących rodzajem stroików czy współczesnych zegarków na rękę.. Koniecznie trzeba również podkreślić, że niewłaściwym jest łączenie tradycyjnego stroju ze współczesnym makijażem czy pomalowanymi lakierem paznokciami. Te w większości nie były stosowane w tradycyjnych społecznościach wiejskich.

Komisja z satysfakcją stwierdza liczną obecność młodych muzykantów, znacznie bardziej widoczną niż w poprzednich edycjach festiwalu. Ich gra charakteryzowała się dużą świeżością i spontanicznością. Warto podkreślić, że pomysł myśli przewodniej festiwalu: „grać jak Pogoda z Cebulą” należy ocenić bardzo pozytywnie. Międzypokoleniowe spotkania muzykantów podczas trwania festiwalu, obserwowana żywa ciekawość młodszych, ich spontaniczne naśladowanie gry starszych muzykantów to najlepsza realizacja celu festiwalu, co daje pewność przetrwania najlepszych wzorów ludowego muzykowania i tradycyjnych motywów muzycznych. Przywołanie wspomnianych dwóch postaci muzykantów dodatkowo podkreśla różnorodność techniki gry ludowej muzyki, którą tradycyjnie stosowano na obszarze określonym w regulaminie konkursu. Komisja podkreśla, że podjęta inicjatywa zorganizowania festiwalu w takiej formule przez Miejski Dom Kultury w Kolbuszowej jest bardzo dobrym pomysłem i może stanowić wzorzec do naśladowania dla innych organizatorów. Szczególnie godnym naśladowania jest pomysł zorganizowania seminarium dla muzykantów, kierowników kapel, animatorów kultury i wszystkich miłośników kultury ludowej. O potrzebie jego organizowania upewnia liczna obecność zainteresowanych uczestników, na którą składała się obecność muzykantów na sali, a także szeroki i liczny odbiór on-line, który zapewnił Organizator ze względu na rygory sanitarne związane z pandemią koronawirusa Covid 19.

Komisja szczególnie podkreśla konieczność i celowość organizowania festiwalu w podobnej formule w latach następnych oraz docenia bardzo wysoki poziom występów.

Komisja gratuluje Organizatorowi – Miejskiemu Domowi Kultury w Kolbuszowej bardzo sprawnego przeprowadzenia imprezy i świetnej organizacji.

Szczególne podziękowania Komisja kieruje do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za finansowe wsparcie festiwalu.

Na tym protokół zakończono.

Organizator:                                                              Jury:                                            

     - Przewodniczący prof. dr hab. Bożena Muszkalska
     - dr hab. Tomasz Nowak
     - dr Mariusz Pucia
     - red Magdalena Tejchma
     - mgr Jolanta Dragan
     - mgr Maria Kula